Cuối tuần qua, tôi lái chiếc Ford EccoSport (số sàn) trên cao tốc Sài Gòn - Dầu Dây. Trên đường thấy có vài điều không được thuận mắt cho lắm, cộng với những trải nghiệm của bản thân tôi muốn san sẻ với cộng đồng tài xế bốn bánh.
Tôi thấy có nhiều xe chạy tốc độ chậm, chắc chỉ khoảng 60-70 km/h cứ "bám trụ" ở làn ngoài cùng bên trái, trong khi cao tốc này cho phép xe chạy tới 120 km/h. Cũng trên cao tốc này, xuất hiện nhiều tình huống hai chiếc xe chở container cùng chạy đồng thời với vận tốc 60-70 km/h cả đoạn dài khiến rất nhiều xe phía sau không vượt lên được.
Xét về lý, hai chiếc xe container không hoàn toàn sai, vì "cho bao nhiêu, chạy bấy nhiêu", các lái xe container có lái vận tốc từ 59 km/h trở xuống, hay 121 km/h trở lên đâu. ngoại giả, khi đường đông, xe cỡ lớn chạy nhiều khi không đảm bảo khoảng cách an toàn, xe dài và nặng mà chuyển làn liên tục càng không an toàn.
Còn về tình, quả là khi một chiếc xe container "đồ sộ", có hàng thì các bác tài sẽ không khoái cái màn cứ phải đổi làn liên tục, một phần vì xe dài liên hồi, máy dầu đã cũ, lại chở nặng, thường là quá tải, khi phải thực hành việc chuyển làn, tăng tốc... thì là cả một cực hình. Một khi đã "lết" được cái thân ra được đến cái làn ngoài cùng, bên trái, thì "đành" phải cứ vậy mà chạy, kệ thây bọn xe con "kêu gào thảm thiết" với véc tơ vận tốc tức thời 60 -70 km/h phía sau.
Tôi từng nhiều lần chứng kiến cao tốc Sài Gòn - Dầu Dây, đoạn vừa qua khỏi thị thành đến trạm thu phí, bị tắc nghẽn nhiều giờ chỉ vì một hoặc hai xe container chở quá tải, chết máy, không bò lên nổi dốc cầu.
Lại nghĩ đến lợi quyền của xe con. Cả đời xe hầu như cứ nhích từng 10 cm một trong phố, chân tê, tay mỏi, má phanh mòn vẹt, máy xe nó cứ càng ngày càng "lỳ" ra, nay được dịp "tin tưởng.# ở các túi khí", với động cơ xe turbo đời mới, véc tơ vận tốc tức thời tăng từ 0-90 km giờ trong "nốt nhạc", camera sớm muộn, xe lại có thừa cả bộ sưu tập các chức năng cảnh báo, tươi vui hồn nhiên như trẻ con... mà cứ phải "chịu lép" đi sau hít khói các "bà già" xe tải, thì ai mà chịu cho được.
Vấn đề ở đâu, đầu tiên, giang sơn còn nghèo, nên đường cao tốc, nhất là ở phía Nam, chỉ có hai làn xe chạy (60-120 km/h) và một làn nguy cấp. Đã vậy, lưu lượng xe lại quá cao, đặc biệt là vào giờ cao điểm, ngày cuối tuần, ngày lễ... quá tải. Ở phía Bắc "đỡ" hơn, có nhiều đường cao tốc hơn. Nhưng đường cao tốc ngoài Bắc vắng hơn thì lại có người mang đồ nhậu ra làn khẩn cấp ngồi. Nếu cao tốc ngoài đó mà lúc nào cũng đông xe như Sài Gòn - Dầu Dây hay Trung Lương thì làm gì có ai mang cả gia đình ra cao tốc mà nhậu.
Tiếp theo, cao tốc Việt Nam nhiều đường không quy định vận tốc và làn đường cho từng loại xe mà có sự "bình đẳng tuyệt đối" cho quờ quạng các loại xe, bất chấp tải trọng, kích thước và tốc độ.
Tôi từng thuê xe SUV và Mobilhome để tự lái đi du lịch ở Mỹ và EU. Ở bên họ, cái gọi là "cao tốc", thì chí ít cũng có ba làn xe chạy và một làn nguy cấp. Người ta có quy định đàng hoàng. thí dụ, làn trong cùng (bên phải), là làn dành cho các xe "cụ bà", bao gồm, nhưng không giới hạn bởi xe tải nặng, xe container, xe bồn, xe kéo rơ-moóc... chỉ được phép lưu thông ở làn đường dành riêng với véc tơ vận tốc tức thời 60-80 km/h. Các xe đó chỉ được phép vượt "đồng loại" đang đi trước mình với véc tơ vận tốc tức thời "rùa bò", bằng cách chạy chuyển sang làn kế tiếp bên trái, với véc tơ vận tốc tức thời không quá 80 km/h, rồi phải vào ngay làn trong cùng bên phải, nơi hợp với đạo đức và năng lực của mình....
Ở Mỹ, khi đi trên cao tốc (véc tơ vận tốc tức thời đến 55 hoặc đôi nơi đến 70 miles, còn có luật bất kỳ khi nào phía sau xe bạn có từ hai chiếc xe chạy cùng làn trở lên đang "tòm tem" muốn vượt qua xe bạn, đồng thời nếu làn kế cận, bên phải (trừ làn dành cho các " cụ bà" nói trên) còn trống, thì bạn vẫn buộc phải rẽ sang làn đó để nhường đường cho họ. Không có chuyện bạn lấy cớ đang chạy đúng tốc độ tối đa cho phép để cứ "ôm" một làn đường, đặc biệt là cái làn ngoài cùng bên trái, để cản trờ những xe phía sau đang cần đi nhanh hơn. Tôi đã lái chiếc Jeep SUV gần như mới coong chạy từ Los Angeles đi Las Vegas (đi và về) trên cao tốc xuyên sa mạc Nevada và có trải nghiệm như vậy đó.
Ở Mỹ cũng còn chuyện này, vui hơn. Trên những cao tốc có nhiều làn xe, từ bốn làn trở trên, thì cái làn ngoài cùng bên trái, với biển đề "Car Pool" ở trên cao, là dành riêng cho các xe con nào có từ hai người ngồi trên trở lên (kể cả tài xế). Những khi đường đông, tắc đường, xe nào chở nhiều người thì xe đó được ưu tiên hơn những xe chỉ có một mình tài xế. Gặp lúc đường đông, cảnh sát đi môtô cứ len lỏi sát làn Car Pool, để "săn" tài xế ăn lận... phạt. Văn minh thế chứ.
Ở châu Âu, véc tơ vận tốc tức thời cho phép trên các cao tốc thường là 60-120 km/h, và họ có luật: miễn sao xe bạn không phải "bà già", bất kỳ thời khắc nào, khi làn bên phải bạn (trừ làn xe cho "bà già") mà còn trống, thì bạn cũng phải chuyển sang làn đó mà chạy, tới 120 km/h cũng được. Đặc biệt, trên một số cao tốc ở Đức, nơi mà về lý thuyết là không hạn chế tốc độ... cũng có luật: bạn không được "ôm" cái làn ngoài cùng, bên trái mà chạy liên tiếp quá cự ly 5 km.
Tôi thấy một số độc giả Việt "chém" rằng ở Đức có thể lái xe đạt vận tốc trên 200km/h liên tục, trong nhiều giờ, đi hàng trăm km. Xạo quá! Trên cao tốc như vậy ở Đức, tôi đã lái chiếc Audi sedan của người bạn đạt tới vận tốc 180 km/h ở làn ngoài cùng bên trái, đi khoảng hơn 3 km và cũng phải rẽ vào làn kế bên phải, vì... run quá. Khi mình vừa vào, đã thấy đám "Mercedes", BMW, Lamborghini bóng nhoáng lao qua như gió lốc với tốc độ phải hơn 200 km/h. Không nhường không được.
Để cho cánh tài xế ở ta có được nếp xử sự văn minh trong phạm vi luật pháp, thì trước tiên luật phải vừa nghiêm minh, vừa phải khả thi trong thực tế. Phải có đủ đường đạt chuẩn quốc tế, có quy định làn đường và véc tơ vận tốc tức thời ứng cho từng loại xe gồm biển báo, biển cấm rõ ràng. Rồi sau đó chúng ta mới có thể yêu cầu ý thức của người tài xế, vì ý thức vẫn được quyết định bởi vật chất. Riêng chuyện tài xế ngược chiều vào cao tốc, thì Việt Nam đang là "đất thánh" cho vi phạm thuộc loại này. Theo tôi, cần có hình phạt tù ngắn ngày hoặc phạt cần lao công ích, cộng thêm phạt tiền và tước bằng lái xe, ba năm sau hãy cho thi lại.
bạn đọc Nguyễn Thanh Tuân
0 nhận xét:
Đăng nhận xét