Tại Việt Nam, ung thư cổ tử cung đứng thứ hai về số ca mắc mới, là một trong những duyên do gây tử vong ở phụ nữ hàng năm. Ngoài những biện pháp truyền thông giáo dục sức khỏe, đề phòng, kiểm soát ung thư cổ tử cung rất quan trọng. Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo, nữ giới nên tuân các nguyên tắc dưới đây để phát hiện sớm bệnh.
Bắt đầu xét nghiệm ung thư cổ tử cung (sàng lọc) ở tuổi 21
làng nhàng 3 năm một lần, đàn bà từ 21 đến 29 tuổi, nên làm xét nghiệm Pap (xét nghiệm tế bào học) để tìm những tế bào thất thường trong lớp biểu mô cổ tử cung. Không nên dùng xét nghiệm HPV để chắt lọc ở nhóm tuổi này trừ khi thầy thuốc phát hiện kết quả xét nghiệm Pap bất thường.
đàn bà tuổi 30-64 nên thực hành bộ đôi xét nghiệm (Pap smear và HPV) mỗi 5 năm, hoặc có thể Pap smear mỗi 3 năm.
Người trên 65 tuổi ngưng các xét nghiệm rà soát nếu có kết quả gạn lọc âm tính hạp trước đó. tức là có ba lần xét nghiệm âm tính liên tiếp hoặc hai lần xét nghiệm phối hợp âm tính trong vòng 10 năm. Người không có tiền căn CIN 2+ (mức tổn thương của tế bào cổ tử cung) trong vòng 20 năm qua, không có nguy cơ cao ung thư cổ tử cung.
thương tổn nội biểu mô cổ tử cung (CIN) diễn tả chính xác sự thay đổi ở các tế bào cổ tử cung. CIN chia thành 3 độ (1,2,3). CIN 1 chỉ sự thay đổi tế bào ở mức độ nhẹ, thường tự lành mà không cần điều trị. CIN 2 là sự thay đổi ở chừng độ vừa. CIN 3 ở mức độ nặng hơn, CIN 2, CIN 3 có thể tiến triển tới ung thư bởi thế chúng xếp vào nhóm tiền ung thư.
 |
|
Việc chủ động chắt lọc ung thư cổ tử cung giúp tìm ra những đổi thay tế bào cổ tử cung thất thường (tiền ung thư) để việc điều trị thuận tiện hơn.
|
đàn bà có tiền sử ung thư như CIN2 hoặc CIN3 nên đấu xét nghiệm chí ít 20 năm sau, dù đã 65 tuổi.
đàn bà đã giải phẫu cắt tử cung quờ quạng (cắt bỏ tử cung và cổ tử cung) nên ngừng sàng lọc (như xét nghiệm Pap, xét nghiệm HPV). Chị em phẫu thuật cắt tử cung mà không cắt bỏ cổ tử cung (gọi là cắt tử cung siêu thanh) nên nối chắt lọc.
đàn bà có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao do hệ thống miễn dịch bị ức chế. thí dụ chị em nhiễm HIV, ghép tạng hoặc dùng steroid lâu dài cần được thẩm tra thẳng băng hơn.
nữ giới ở mọi lứa tuổi không nên soát bằng bất kỳ phương pháp gạn lọc nào nếu xét nghiệm Pap của họ thường ngày, không bị nhiễm HIV hoặc nguyên do khác khiến hệ thống miễn nhiễm bị suy yếu.
Tiêm vắcxin ngừa virus HPV
Vắcxin ngừa HPV được khuyến cáo tiêm cho đàn bà độ tuổi 9-26, tốt nhất là 11 đến 12 tuổi. Vắcxin đạt hiệu quả cao nhất khi tiêm ngừa trước lần quan hệ tình dục đầu tiên.
Một số phụ nữ tin rằng họ có thể ngừng sàng lọc ung thư cổ tử cung một khi họ đã ngừng sinh con. Tuy nhiên, theo Hiệp hội ung thư Mỹ, điều này không hoàn toàn đúng.
Để phòng ngừa và kiểm soát ung thư cổ tử cung, các chuyên gia cho rằng cần quan hệ dục tình an toàn, tiêm vắcxin phòng HPV, sàng lọc, điều trị các thương tổn tiền ung thư.
Tầm quan yếu của sàng lọc ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung từng là một trong những nguyên nhân gây tử vong ung thư phổ quát đối với nữ giới Mỹ. Tỷ lệ này giảm đáng kể khi tăng cường sử dụng xét nghiệm Pap để gạn lọc. Nhưng tỷ lệ tử vong không thay đổi nhiều trong 10 năm qua.
Các xét nghiệm sàng lọc cung cấp dịp tốt để phát hiện ung thư cổ tử cung sớm, giúp điều trị thành công. sàng lọc có thể ngăn ngừa hồ hết các bệnh ung thư cổ tử cung bằng cách tìm ra những đổi thay tế bào cổ tử cung thất thường (tiền ung thư). Từ đó người bệnh điều trị trước khi chúng có cơ hội biến thành ung thư.
Ở Mỹ, hầu hết các bệnh ung thư cổ tử cung tìm thấy ở những nữ giới chưa bao giờ làm xét nghiệm Pap hoặc chị em không có bảo hiểm y tế, phụ nữ mới nhập cư, ít có dịp gạn lọc ung thư cổ tử cung.
Ngọc Thi
